Товч агуулга
Урьдчилсан тайлангууд нь мэргэжлийн шинжээчдээр хянагдаж, баталгаажуулаагүй ба хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр батлагдсан мэдээлэл болгон нийтлэх ёсгүйг анхааруулжээ.
Иш татсан судалгаанд насанд хүрэгчдэд зориулсан нэмэлт тун бүхий вакцин нь КОВИД-19-өөс хамгаалах нөхцөлийг хангасан гэжээ.
Вакцины нөлөөгөөр хүний биеийн дархлаа муудах, үгүй болох гэсэн ойлголт байхгүй.
Аль ч вакцин хорт хавдар үүсгэх, өдөөх үндэслэл, нотолгоо байхгүйг олон улсын мэргэжлийн байгууллагууд тайлбарласаар байна.
Ganbayar Batsuuri гэх фэйсбүүк хэрэглэгч 2023.01.17-ны өдөр “АНУ-ын Cleveland Clinic -ийн судалгаагаар олон тун вак хийлгэх тусам ковид тусах эрсдэл өндөр байгааг судалгаагаар нотолсон аж. 0 doses буюу нэг ч тун хийлгээгүй нь хар өнгөтэй график бөгөөд хамгийн бага хэмжээгээр ковид тусдаг, 4 тунтай нь улбар шар график бөгөөд хамгийн их ковид тусч байгаа гэж судалгаагаар нотолжээ. Нийт 51 мянга орчим хүмүүс дээр хийсэн судалгаагаар нотолсон аж.
Үнэн гэвэл 3-аас дээш тун хийлгэсэн бол тэгээд хүний эсэргүүцлийн систем гэгч зүйл түй ч байхгүй болдог учир янз бүрийн өвчин, хавдар шууд тусч байгаа бөлгөө.
В.кцин бол хор юм.” гэсэн пост оруулжээ.
Уг мэдээллийг нягталж өгөх хүсэлт ирсний дагуу нягталлаа.
Factcheck 1:
Уг постыг Ganbayar Batsuuri оруулахдаа дараах линкийг хавсаргажээ(https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.12.17.22283625v1.full?fbclid=IwAR2G0smB4n1z0HHZs4A5WGBwZkovg4x0CjNhG7cWEIOcN06uXilAxgniTbE).
medRxiv гэх тус сайт нь анагаах ухаан, эмнэл зүйн болон эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны хэвлэгдээгүй гар бичмэл буюу урьдчилсан тайлангуудыг байршуулах боломжтой төлбөргүй цахим платформ аж. Урьдчилсан тайлангууд нь мэргэжлийн шинжээчдээр хянагдаж, баталгаажуулаагүй байх ба “Эмнэлзүйн практик эсвэл эрүүл мэндтэй холбоотой зан үйлийг удирдан чиглүүлэхэд найдах ёсгүй бөгөөд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр батлагдсан мэдээлэл болгон нийтлэх ёсгүй” болохыг анхааруулсан байна.
Дээрх фэйсбүүк хэрэглэгчийн иш татсан “2019 оны коронавируст өвчний эсрэг нэмэлт тун бүхий вакцины үр дүн” гэх судалгааны өмнө нь ч мөн судалгааг баталгаажуулж үнэлээгүй болохыг сануулсан байна.
Судалгааны урьдчилсан тайланд бичсэнээр 51011 хүнийг хамруулснаас 20689 буюу 41% нь өмнө нь КОВИД-оор өвчилсөн, 42064 буюу 83% нь дор хаяж вакцины хоёр тунд хамрагдсан бөгөөд судалгааны явцад 5%-д нь коронавирусийн халдвар илэрсэн байна. Судалгааны товч үр дүнг харвал насанд хүрэгчдэд зориулсан нэмэлт тун бүхий вакцин нь КОВИД-19-өөс хамгаалах нөхцөлийг хангасан гэжээ. Мөн Кливленд Клиникийн хөдөлмөрийн насны 51,011 ажилтны дунд COVID-19-ийн хоёр валентын вакцинаар дахин дархлаажуулахад олон нийтийн дунд давамгайлж байсан вирусийн омгуудын эсрэг халдвараас 30% сэргийлсэн гэсэн үр дүнтэй байсныг бичсэн байна.
Factcheck 2:
Түүнчлэн график дээр хар өнгийг нэг ч удаа халдвар аваагүй болохыг тайлбарласан бол улбар шар өнгөөр Омикрон ВА.4 болон ВА.5 хувилбараар хамгийн сүүлд өвчилсөн хүмүүсийг тэмдэглэсэн байгааг “0 doses буюу нэг ч тун хийлгээгүй нь хар өнгөтэй график бөгөөд хамгийн бага хэмжээгээр ковид тусдаг, 4 тунтай нь улбар шар график бөгөөд хамгийн их ковид тусч байгаа гэж судалгаагаар нотолжээ.” хэмээн буруу тайлбарласан байна.
Factcheck 3:
Йелийн их сургуулийн иммунобиологийн профессор Акико Ивасаки “Вакцины нэмэлт тун нь Омикрон зэрэг бүх хувилбаруудыг саармагжуулах эсрэг биетийг нэмэгдүүлдэг. Энэ нь халдвар авах, эмнэлэгт хэвтэх, нас барахаас хамгаалахад тусалж байгаа юм” гэжээ.
Мөн АШУҮИС-ийн Дархлаа судлалын тэнхимийн ахлах багш, эмнэл зүйн дархлаа судлаач эмч, Анагаах ухааны доктор Т.Хонгорзул “Хүний биеийн дархлаа нь төрөлхийн ба олдмол гэж ангилагддаг ба аль аль нь хүнийг амьдралынх нь туршид өвчин эмгэгээс хамгаалахад оролцож байдаг. Вакцины нөлөөгөөр хүний биеийн дархлаа муудах, үгүй болох гэсэн ойлголт байхгүй.
Төрөлхийн дархлаанд арьс салстын хамгаалах тогтолцоо, цусны цагаан эсүүд, цусны ийлдсэнд агуулагдах хавсарга гэж нэрлэгдэх дархлааны уураг зэрэг хамаарах ба эдгээр хүчин зүйлс нь вакцины нөлөөгөөр ямар нэг өөрчлөлтөнд орох тухай ойлголт байхгүй, үндэслэлгүй юм. COVID-19 вакцинаар тогтсон дархлаа нь өвдсөнөөс илүү найдвартай, аюулгүй хамгаалалт болдгийг судалгааны үр дүнгээр тогтоосон” гэдгийг тайлбарлаж байв.
Мөн аль ч вакцин хорт хавдар үүсгэх, өдөөх үндэслэл, нотолгоо байхгүйг олон улсын мэргэжлийн байгууллагууд тайлбарласаар байна.
Иймд дээрх мэдээлэл нь олон нийтийг төөрөгдүүлсэн, буруу, дутуу тайлбар бүхий ТАШАА мэдээлэл байна.
Эх сурвалжууд:
АШУҮИС
https://www.nccn.org/docs/default-source/covid-19/covid-vaccine-and-cancer-05.pdf?sfvrsn=45cc3047_16
https://cbcn.ca/en/blog/our-stories/oncologists-covid-vaccine
НҮБ-ын Хүүхдийн сантай хамтран бэлтгэв.