Factcheck: Зөөвч-Овоо төслөөс болж Монгол Улс цөмийн хаягдал булшлахгүй

Товч агуулга

  • Цөмийн хаягдал гэдэг нь ихэнхидээ цөмийн реакторуудад ашиглагдсан ураны түлшний үлдэгдэл болон судалгаа шинжилгээ, эмнэлэг болон аж үйлдвэрт ашиглагдсан бусад цацраг идэвхт материалуудыг хэлнэ.
  • Цөмийн эрчим хүч үйлдвэрлэхэд ашигласан орон тухайн хаягдлаа шийдэх нарийн зохицуулалт тус салбарт үйлчилдэг.
  • Манай улс зөвхөн байгалийн уран экспортлох тул цөмийн хаягдал булшлахгүй.
  • Зөөвч-Овоо төслийн хүрээнд маш бага цацраг идэвхт хаягдал гарах бөгөөд үүнийг тусгай зориулалтын байгууламж байгуулж, хадгалалтыг хянах юм.

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай УИХ-аар хэлэлцэх үеэр уран олборлохтой холбоотой зарим мэдээлэл олон нийтийн дунд эргэлзээ төрүүлээд буй.

Тэдгээр мэдээллээс бид нягталлаа.

Уран олборлолт нь Монголд цөмийн хаягдлыг булшлах нөхцөлийг бүрдүүлэх бөгөөд үүний зэрэгцээ ихээхэн хэмжээний хортой цацраг идэвхт хог хаягдал үүснэ. Монгол улс энэ төрлийн хортой хог хаягдлыг устгах зориулалттай нэг ч байгууламжгүй.

Дорноговь аймаг дахь Зөөвч-Овоо төслийн хүрээнд байгалийн ураныг олборлоод түүхий эд чигээр нь буюу бидний хэлж заншсанаар шар нунтгийг экспортлох юм.

Цөмийн хаягдал гэдэг нь ихэнхидээ цөмийн реакторуудад ашиглагдсан ураны түлшний үлдэгдэл болон судалгаа шинжилгээ, эмнэлэг болон аж үйлдвэрт ашиглагдсан бусад цацраг идэвхт материалуудыг хэлнэ. Манай улсаас экспортолж байгаа байгалийн ураныг цөмийн станцад ашиглатлаа хэд хэдэн шат дамжлагаар боловсруулан_баяжуулах бөгөөд цөмийн эрчим хүч үйлдвэрлэхэд ашигласан цахилгаан үйлдвэрлэгч станц тухайн хаягдлаа шийдэх нарийн зохицуулалт тус салбарт үйлчилдэг байна.

Тиймээс Монгол Улсад цөмийн хаягдал булшлахгүй. Түүнчлэн манай улс Цөмийн зэвсгээс ангид байх тухай хуулиараа цөмийн шаар, аюултай хог хаягдал хадгалуулахгүй байхаар тусгасан.

Зөөвч-Овоо төслийн хувьд газар доор уусган олборлох аргаар уран олборлоно. Энэ нь уламжлалт ураны ил, далд уурхай болон үйлдвэрлэлийн ажиллагаатай харьцуулбал хөрс хуулах, ураны хүдэр олборлох, бутлах үйл ажиллагаа явагддаггүй учир харьцангуй бага хэмжээний бага цацраг идэвхт хаягдал гардаг байна. 

Тодруулбал, эрдэсжсэн шавар, дээжээр бохирдсон шил сав, хэрэгсэл, бохирдсон тоног төхөөрөмж, хаалтын үед гарах хуванцар хоолой, бохирдсон алчуур, бохирдож гэмтсэн нэг бүрийн хамгаалах хэрэгсэл гэх мэт 250 орчим тн бага цацраг идэвхт хаягдал гарна гэж тооцоолжээ.

Энэ хаягдлын менежментийн төлөвлөгөөгөөр ашиглалтын үйл ажиллагааны явцад 5,000 м3 хэмжээтэй тусгай зориулалтын байгууламжийг уурхайн хяналтын бүсэд байгуулж хадгалалт хийх ба үйл ажиллагаа дуусаж, хаалт хийхэд 40,000 м3 Бага цацраг идэвхт хаягдал хадгалах байгууламжийг компани өөрийн тусгай зөвшөөрлийн талбайд байгуулан  хяналтыг үргэлжлүүлэн хийж ажиллах юм байна. Байгууламжийг хаалтын үйл ажиллагаа эхлэхээс өмнө байгуулах бөгөөд шаардлагатай бүх зөвшөөрлийг авч, судалгаа хийн, олон улсын болон Монгол улсын хууль, журам стандартын дагуу байгуулахаар тусгажээ.

Бага цацраг идэвхт хаягдал нь байгаль орчин, хүн, мал, амьтны аюулгүй байдалд сөргөөр нөлөөлөхгүй тул төвлөрүүлэн хадгалах нэгдсэн менежментийн аргыг дэлхий даяар хэрэгжүүлдэг ажээ. 

Цацрагийн тунг харьцуулан тайлбарлавал:

Монгол Улсын цацрагийн аюулгүйн стандарт нормоор бол хүн амын авч болох цацрагийн шарлагын тунгийн хэмжээг аливаа дараалсан 5 жилийн дунджаар 1мЗв(миллизиверт), гэхдээ аль нэг жилд нь 5мЗв –ээс  хэтрэхгүй байхаар заажээ.

Харин цацрагтай ажиллагчийн тунг мөн дараалсан 5 жилийн дунджаар 20мЗв, гэхдээ аль нэг жилд 50мЗв –ээс хэтрэхгүй байхаар заасан байна.

Тэгвэл “Бадрах Энержи” компанийн үйлдвэрийн туршилтаас харвал 2023 онд цацрагийн тун хамгийн өндөр авсанд тооцогдож байгаа нь нэг ажилтныг 1.7 мЗв, дундаж нь 0.7 мЗв байжээ. Энэ нь манай улсын цацрагтай ажилладаг хүнд тавьсан стандартаас хавьгүй бага байна.

1 гр шар нунтаг хоол боловсруулах замаар орж, шарлагад өртөхөд авах цацрагийн тун 0.5 – 1 мЗв /(миллизиверт) байдаг бол ийм хэмжээний цацрагийн тунг гурван ширхэг гадил жимс идэхэд, нэг удаа цээжний рентген зураг авхуулахад авдаг аж.

Тиймээс цөмийн хаягдал булшлах тухай мэдээлэл нь ТАШАА байна.

Эх сурвалжууд:

  • Олон Улсын цөмийн энергийн агентлаг
  • “Бадрах Энержи” компани
  • Цөмийн энергийн комисс
  • Legalinfo

Төстэй мэдээлэл

Товч агуулга Монгол Улс КОВИД-19-ийн эсрэг вакциныг сайн дурын үндсэн дээр хийж байгаа бол сахуу татран, томуугийн эсрэг вакциныг эцэг, эхийн зөвшөөрлийн үндсэн дээр хийж байна. Хүүхэд байхдаа хийлгэсэн вакцины үр дүнд 4 сая хүнд жил бүр үхлийн аюулаас мултарч байна. Дэлхийн таван хүүхэд тутмын нэг нь анхна шатны дархлаажуулалтад хамрагдаж чадахгүй байгаа ба жилд […]

Товч агуулга Их Британи: Хүүхдийн гепатит нь коронавирусийн вакцинтай хамаатай гэсэн ямар ч нотолгоо байхгүй АНУ-д 109 хүүхдэд элэгний гепатит оношлогдсон ч вакцинд хамрагдах насны хүүхдүүд биш Factcheck: Хүүхдүүдийн дунд гепатитийн хүнд хэлбэрийн өвчлөл дэлхий даяар нэмэгдэж байгаа нь Pfizer-BioNTech компанийн Pfizer вакцинтай холбоотой хэмээн эрдэмтэн судлаачид дүгнэсэн гэх мэдээлэл олон нийтийн сүлжээнд тархжээ. Гэвч […]

Miniih-Минийх нэртэй фэйсбүүк хуудсаар өнөөдөр “Үзвэр үйлчилгээ, амралтын газар, баар ресторанууд нээгдлээ” гэсэн гарчигтай kaka.mn гэсэн веб хуудсын мэдээг хуваалцжээ. Энэхүү мэдээллийг нягталлаа. Miniih-Минийх нэртэй фэйсбүүк хуудсаар нийтэлсэн уг мэдээлэлд 66 хүн хариу үйлдэл үзүүлж, 60 хүн сэтгэгдэл бичиж, 16 хүн хуваалцжээ. Хуваалцсан хүмүүсийн постыг харвал мэдээлэлд итгэсэн нь дийлэнх байв. Тухайн мэдээллийн линкээр дарж […]

“Улаанбаатарт хөл хориог 2021 оны 3 сарын 31-нийг хүртэл сунгах хувилбар яригдаж байна.” гэсэн мэдээлэл фэйсбүүкийн Монголын хамгийн том интернэт зар хуудаст нийтлэгджээ. Энэхүү мэдээллэлд 119 хүн хариу үйлдэл үзүүлж, 17 хүн сэтгэгдлээ бичсэн байна. Ингэхдээ хөдөө орон нутаг уруу явах хүсэлтэй, гэр бүлээрээ ажилгүй байгаа тухайгаа төдийгүй өөр арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх хэрэгтэй хэмээжээ. […]

Tserenkhuu Ishtseden гэх фэйсбүүк хэрэглэгч “Хүүхдэд вакцин хийлгэх шийдвэрийг ДЭМБ гаргасан гэдэг худлаа, шал худлаа!” гэсэн пост оруулжээ. Түүний постыг 344 хүн шэйрлэж, 426 хүн лайк дарсан байна. Тэрбээр уг постдоо “Хүүхдэд вакцин хийлгэх шийдвэрийг ДЭМБ гаргасан гэдэг худлаа, шал худлаа! Хүүхдүүдэд коронавирусын вакцин хийлгэх шаардлагагүй гэсэн ДЭМБ-ын 21 оны эцсээр гаргасан шийдвэр хэвээр хүчин […]

Өөр мэдээ олдсонгүй.

Хандив

FactCheck.mn сайт нь бие даасан, хараат бус редакц бөгөөд бид сурталчилгаа олгогчдод биш, иргэдэд үйлчилдэг. Бид аливаа компани, улстөрч, засгийн газрын нөлөөнд автахгүй, зөвхөн олон нийтийн эрх ашгийн төлөө ажиллана.

Гэвч нягтлан шалгах ажил нь цаг, мөнгө, шаргуу хөдөлмөр шаарддаг билээ.

Иймд, манай редакц хараат бус байдлаа хадгалж, илүү хүчтэй болоход таны дэмжлэг чухал юм!

Та бидний үйл ажиллагааг дэмжиж байвал ХАС БАНК 5001984178 ЭССТ НҮТББ дансаар хандив өгөх боломжтой. Гүйлгээний утган дээрээ ХАНДИВ гэдгээ тодорхой бичээрэй. Хүсвэл нэр, холбогдох утасны дугаар зэрэг хувийн мэдээллээ оруулж болно.

Биднийг дэмжсэн танд маш их баярлалаа.

Мэдээлэл хайх