УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарын ураны талаар хэлсэн мэдээлэл ТӨӨРӨГДҮҮЛСЭН

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар иргэдтэй уулзах үеэрээ уран олборлолтын талаар “Ураныг боль гэж хэлэхээс илүү энэ аюултай, уран газрын хэвлий рүү хор шахахад дараа нь тэндээс үүл босоод ууршаад, тэр үүл нь нүүж ирээд энд буухад энд байгаа ургамлуудыг бүгдийг нь байхгүй болгох уу гэдгийг судалгаагаар гаргаж ир. Үгүй гэвэл баталгаагаа өг. Уран, янз бүрийн улс ухаад гаргаад идэхээ л боддог. Түүнээс гадна энэ чинь хортой байхгүй юу. Энийг судлаад тогтоогооч ээ” гэжээ.

Энэ мэдээллийг нягтлах хүсэлт ирсний дагуу нягталлаа.

Factcheck:

Монгол Улсад уран олборлох нэг л төсөл хэрэгжихээр хөрөнгө оруулалтын гэрээний шатанд явж байна.

Тус ордын нөөцийг бүртгүүлснээс хойш 10 орчим жил бэлтгэсний үр дүнд үйлдвэрийн туршилтыг амжилттай хэрэгжүүлсэн талаар тус төслийг хэрэгжүүлж байгаа “Бадрах Энержи” компанийн гүйцэтгэх захирал Марк Мелеард танилцуулсан. Ингэхдээ Монголд анх удаа газар доор уусган олборлох өндөр технологи ашиглаж байгаа буюу үйлдвэрлэл хаалттай тойргоор тасралтгүй явагддаг тул газрын хөрс хөндөгдөхгүй, тэсэлгээ хийхгүй, усны хэрэглээ бага буюу дэлхий дээр байгаль орчинд хамгийн нөлөө багатай технологи ашиглаж байгааг хэлсэн.

Зөөвч-Овоо төслийн талбайд үйлдвэрлэлээс гарч байгаа ганц хаягдал нь илүүдэл ус гэдгийг дэд ахлах оператор Р.Мягмарсүрэн хэвлэлд танилцуулж байсан ба цацраг идэвхгүй зөвхөн энэ ус л агаарт бага зэрэг уурших боломжтойг тайлбарлаж байв.

УИХ-ын гишүүн асаны хэлсэн мэдээлэл шинжлэх ухааны үндэслэлтэй эсэхийг МУИС-ийн Цөмийн физикийн судалгааны төвийн салбарын эрхлэгч, профессор Н.Норовоос тодрууллаа. Тэрбээр ийм үндэслэл, аюул байхгүйг хэлээд “Байгаль дээр бүхий л газар уран байдаг. Тэр уран бороо болж орно гэдэг юм байхгүй. Харин бидний энэ түлж байгаа нүүрсний утаа буюу хаягдал үнсэнд уран агуулагдаж байгаа. Манай орны хүрэн нүүрс уран агуулсан байдаг. Түүнийг нийслэлийн цахилгаан станцуудад шатаахад хаягдал үнс нүүрсэнд агуулагдаж байснаас уранаар 7 дахин баяжсан байдаг. Тэгэхээр уран агуулсан үнс агаарт шууд хаягдаж байгаа. Ураны хүдрийг газар доор уусган олборлох үед уран агуулсан ус битүү циклээр эргэлдэн, уран нь давархайд шүүгдэж үлдэх учир агаарт хаягдах боломжгүй юм.

Ер нь хүмүүсийг айлгахын тулд зөвхөн уран гэдгийг нь тасалж аваад яриад байх нь утгагүй. Хүн төрөлхтөн бол цөмийн бөмбөгөөс үүдэн уранаас айдаг болсон. Тэрийг нь ашиглаж ингэж айлгана гэдэг манай орны утаагүй цэвэр хөгжлөөс хойш татаж байгаа хэрэг юм.

Уран бол цацраг идэвхт элемент. Манай дэлхийг үүсэхэд л байж байсан. Дэлхийн насыг ураны хагас задралын үе гэдгээр тооцож үнэлдэг. Хүн төрөлхтнийг үүсэхэд байж л байсан” хэмээн тайлбарлав.

Мөн Зөөвч-Овоо төслийн үйлдвэрт ураны хүдэр байгаа давхаргын усыг нь л битүү циклээр эргэлдүүлдэг болохыг тэрбээр нэмж хэллээ. “Тэр усыг соруулж гаргаж ирээд хүхрийн хүчил нэмж буцаан шахаад, хүхрийн хүчилтэй уусмал нь уранаа уусгаж аваад буцаж гарч ирснийг нь тунгааж аваад буцааж шахах процесс явагддаг. Хүхрийн хүчлийн уусмалыг хор гэж тайлбарлах нь өрөөсгөл. Аюултай эсэхийг харьцуулан тайлбарлавал, авто машины аккумулятор гар түлэх хэмжээний буюу 30-40 процентын хүхрийн хүчилтэй байдаг бол газрын гүн рүү шахаж байгаа усан дахь хүхрийн хүчлийн хэмжээ 1-2 хувийг л эзэлж байгаа. Үйлдвэрийн энэ бүх процессыг хяналтын цооног байгуулан гаргаад хянадаг. Ураны хүдэр байгаа усны давхарга буюу уусган баяжуулалт хийж байгаа усны давхаргын дээд, доод давхаргад шилжиж байгаа эсэхийг бүгдийг нь эдгээр цооногийн тусламжтай хянаж байна. Тэр хэсгийн ус бол аюултай гэж яриад байгаа ураны хүдэр бий болсон тийм л ус, ундны ус биш. Бусад давхаргын ус руу уран уусгаж байгаа ус орохгүй” гэж доктор Н.Норов хэллээ.

Мөн “Ураны 50 орчим хувийг үйлдвэрлэдэг Казахстан улс ураныхаа ихэнхийг нь газар дор уусган олборлох технологиор гарган авч байгаа. Ерөнхийдөө дэлхий дээр хүрээлэн буй орчинд хамгийн аюул багатай, сонгодог арга. Зөөвч-Овоогийн хувьд газар доорх элсэн давхаргад үүссэн орд учраас ураныг уусган баяжуулах аргыг ашиглах боломжтой болж байгаа юм. Манайд өөр төрлийн буюу галт уулын гаралтай, Мардай гээд таван бүлэг орд байгаа. Ураны агуулга ихтэй боловч олборлоход хэцүү, газар доор уусган олборлох боломжгүй, ил болон гүний уурхайгаар ашигладаг” гэдгийг нэмж тайлбарлав.

Физикийн ухааны доктор Н.Тэгшбаяр мөн УИХ-ын гишүүн асан С.Ганбаатарын яриаг үгүйсгэсэн юм. Тэрбээр “Зөөвч-Овоод байгаа уран газрын гадаргаас 150-аас доош метрийн гүнд байгаа. Гарч ирээд хүн хордуулаад байх юм байхгүй. Хоёрдугаарт үйлдвэрлэл битүү циклиэр явдаг тул ус, агаарт дэгдээд байх юм байхгүй. Надад Улаанбаатар хотын Сүхбаатарын талбай болон Зөөвч-Овоо буюу уран олборлож байгаа уурхайн газар дээр нь хэмжсэн цацрагийн хоёр хэмжилт байгаа. Улаанбаатар хотод 0.12 µЗв/цаг байгаа бол Дорноговь аймгийн Улаанбадрах сумын Зөөвч-Овоо уурхай сайт дээр 0.11 µЗв/цаг буюу хоёр хэмжээ бараг адилхан байна. Тиймээс С.Ганбаатарын яриа ямар ч ор үндэсгүй бөгөөд шинжлэх ухааны үндэслэлгүй юм. Гэхдээ уран бол химийн хувьд хоруу чанартай, цацрагийн тухайд эрсдэлтэй боловч цацрагийн аюулгүйн норм барьж ажиллах шаардлагатай” гэв.

Тиймээс УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарын ураны талаар ярьсан мэдээлэл олон нийтийг төөрөгдүүлсэн байна.

Төстэй мэдээлэл

Улсын онцгой комисс – УОК нэртэй, 102,1к хэрэглэгч бүхий фэйсбүүк группт өнөөдөр “Ковидын халдвар Манайд 2019 оны 11 сард орж ирсэн гэдэг нь нотлогджээ” гэх мэдээллийг хуваалцжээ. Дөрвөн цагийн хугацаанд уг мэдээлэлд 240 хүн хариу үйлдэл үзүүлж, 225 хүн сэтгэгдлээ бичиж, 66 хүн хуваалцсан байна. Сэтгэгдэл бичсэн хүмүүс дунд уг мэдээллийг үнэн байх гэсэн байр […]

Нийслэлийн ИТХ-ын тэргүүлэгч Ж.Батбаясгалан өнөөдөр тохиож буй Улаанбаатар хот үүсэж хөгжсөний түүхт 381 жилийн ойн мэндчилгээ дэвшүүлэхдээ “Түүнчлэн онцлон нэг зүйлийг тэмдэглэн хэлэхэд, Нийслэлчүүд бид өмнөө тулгамдсан хамгийн том асуудал болох утаанаасаа салсан бахдам амжилттайгаар 381 жилийн ойтойгоо золгож байна” хэмээн дурдсан юм. Мэндчилгээнд дурдсан “УТААНААС САЛСАН БАХДАМ АМЖИЛТ” гэсэн үгс үнэхээр бодит байдалтай нийцэж […]

Khulan Gankhuyag фэйсбүүк хаягаар “КОВИД-ын вакцины дараа бүсэлхийнээс доош мэдээгүй болсон сувилагч, зүрх нь хаагдсан онцгойгийн ажилтан, сэхээнд орсон эмнэлгийн it залуу нарын талаар үнэн бодит тайлбар өгөхийг Амбасэлмаа гуайгаас шаардаж байна!!!” гэсэн мэдээллийг гурвадугаар сарын 7-нд постолжээ. Уг постыг 3.1К хүн шэйрлэж, 302 хүн коммент бичиж, 514 хүн хариу үйлдэл үзүүлжээ. Бид энэхүү мэдээллийг […]

Товч агуулга 2012 онд Улаанбадрах сумын малчин Д.Норсүрэнгийн 20 тугал гэнэт үхсэн хэрэгт Засгийн газраас Ажлын хэсэг гарган судалж, шинжлэхэд уранаас болж биш, селенийн ужиг хордлогоор тугал үрэгдсэн гэсэн дүгнэлт гарсан. 2020 онд мөн Ажлын хэсэг гарч, судлахад ураны хайгуулын талбайд ойрхон гүний ус болон булгийн ус, хөрсөнд уран, хүнцэл аль аль нь илэрснээс үзэхэд […]

Цахим орчинд найруулагч Б.Баатарын эргэлзээтэй мэдээлэл агуулсан дээрх жиргээ бүхий зураг тараад буй. Уг зургийг нягталж шалгах хүсэлт ирсний дагуу бид нягталлаа. Дээрх жиргээг найруулагч Б.Баатар жиргэсэн нь үнэн бөгөөд энэ оны есдүгээр сарын 11-ний өдөр itoim.mn сайтад нийтлэгдсэн нийтлэлийг дахин жиргэхдээ дээрх мэдээллийг хамт оруулжээ. Тус нийтлэл нь Академич, МУИС-ийн профессор С.Нарангэрэлийн “Монгол төрийн ёс […]

Өөр мэдээ олдсонгүй.

Хандив

FactCheck.mn сайт нь бие даасан, хараат бус редакц бөгөөд бид сурталчилгаа олгогчдод биш, иргэдэд үйлчилдэг. Бид аливаа компани, улстөрч, засгийн газрын нөлөөнд автахгүй, зөвхөн олон нийтийн эрх ашгийн төлөө ажиллана.

Гэвч нягтлан шалгах ажил нь цаг, мөнгө, шаргуу хөдөлмөр шаарддаг билээ.

Иймд, манай редакц хараат бус байдлаа хадгалж, илүү хүчтэй болоход таны дэмжлэг чухал юм!

Та бидний үйл ажиллагааг дэмжиж байвал ХАС БАНК 5001984178 ЭССТ НҮТББ дансаар хандив өгөх боломжтой. Гүйлгээний утган дээрээ ХАНДИВ гэдгээ тодорхой бичээрэй. Хүсвэл нэр, холбогдох утасны дугаар зэрэг хувийн мэдээллээ оруулж болно.

Биднийг дэмжсэн танд маш их баярлалаа.

Мэдээлэл хайх