Factcheck: Зөөвч-Овоо уурхайн ажилчид улсын стандартаас хавьгүй бага тун цацраг авч байна

Товч агуулга

  • Радоны хий анх ялгарснаасаа хойш 3.8 хоногийн дараа хор хөнөөл нь 50% буурдаг.
  • Цацрагтай ажиллагчийн тунг дараалсан 5 жилийн дунджаар 20мЗв, гэхдээ аль нэг жилд 50мЗв –ээс хэтрэхгүй байхаар заасан.
  • Харин “Бадрах Энержи” компанийн үйлдвэрийн туршилтаас харвал 2023 онд цацрагийн тун хамгийн өндөр авсанд тооцогдож байгаа нь нэг ажилтных 1.7 мЗв, дундаж нь 0.7 мЗв байжээ.
  • Тус компанийн ажилчид улсын цацрагтай ажилладаг хүнд тавьсан стандартаас хавьгүй бага шарлага авч байна.

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай УИХ-аар хэлэлцэх үеэр уран олборлохтой холбоотой зарим мэдээлэл олон нийтийн дунд эргэлзээ төрүүлээд буй.

Тэдгээр мэдээллээс бид нягталлаа.

“Уран өөрөө цацраг идэвх багатай ч уран олборлолтын  хамт гарч ирдэг радон хий нь өнгөгүй, үнэргүй бөгөөд ажилчид болон уран олборлолтын орчимд амьдарч байгаа ард, иргэдэд хортой нөлөө үзүүлдэг”.

Альфа цацраг нь хүнд жинтэй нэмэх цэнэгтэй бөгөөд агаарт 2.5-8.5 см-т зөөгддөг. Уг хий нь хуудас цаас эсвэл хүний биеийн арьсыг нэвтэлж чадахгүй буюу нэвтрэх чадвар хамгийн багатай гэж үздэг.

Радон хий нь өнгө, үнэр, амтгүй учраас зөвхөн тусгай багажаар илрүүлэх боломжтой аж. Энгийнээр тайлбарлавал радоны хий анх ялгарснаасаа хойш 3.8 хоногийн дараа хор хөнөөл нь 50% буурдаг байна. Гэхдээ уурхайд ураны задрал байнга явагдаж, радон хий тасралтгүй ялгарсаар байдаг тул олборлох уурхайд ажилладаг хүмүүс хамгийн их өртөгчид тооцогддог. Тийм ч ураас уурхайн бүсэд зөв агааржуулалт, хяналт нь эдгээр эрсдэлийг бууруулахад чухал гэж үздэг.

Радон нь газрын хөрс, барилгын материалд агуулагдах радийгаас ялгардаг альфа цацраг идэвхт  хий бөгөөд агаарт 2.5-8.5 см-т зөөгддөг.

Радоны хий нь мөн уран задрахад байгалийн жамаар үүсдэг. Энэ хий агаарт хуримтлагдаж, амьсгалын замаар хүний биед нэвтрэн ордог байна.

Монгол Улсын цацрагийн аюулгүйн стандарт нормоор бол хүн амын авч болох цацрагийн шарлагын тунгийн хэмжээг аливаа дараалсан 5 жилийн дунджаар 1мЗв(миллизиверт), гэхдээ аль нэг жилд нь 5мЗв –ээс  хэтрэхгүй байхаар заажээ. Харин цацрагтай ажиллагчийн тунг мөн дараалсан 5 жилийн дунджаар 20мЗв, гэхдээ аль нэг жилд 50мЗв –ээс хэтрэхгүй байхаар заасан байна.

Тэгвэл “Бадрах Энержи” компанийн үйлдвэрийн туршилтаас харвал 2023 онд цацрагийн тун хамгийн өндөр авсанд тооцогдож байгаа нь нэг ажилтныг 1.7 мЗв, дундаж нь 0.7 мЗв байжээ. Энэ нь манай улсын цацрагтай ажилладаг хүнд тавьсан стандартаас хавьгүй бага байна.

Цацрагаас хамгаалах үндсэн гурван арга байдаг нь:

  • Тухайн эх үүсвэрээс холдож, зай барих аргаар хамгаалах боломжтой байна. 1 кг шар нунтгаас 1 метрийн зайд 2 цаг тасралтгүй ажиллахад 0.2 мкЗв тун шарлага авдаг.
  • Бетон, хар тугалга, эсвэл усан хамгаалалт ашиглах замаар хаалт хийж болох нь. 1 кг шар нунтгаас 2 метрийн зайд, зориулалтын хамгаалалтын ард 2 цаг тасралтгүй ажиллахад цаг тасралтгүй ажиллахад 0.05 мкЗв тун шарлага авдаг байна.
  • Шарлагад өртөх хугацааг багасгаж хамгаалах мөн боломжтой ажээ. 1 кг шар нунтгийн хажууд 1 метр зайд 30минут тасралтгүй ажиллахад 0.05 мкЗв тун авдаг байна.

Эх сурвалжууд:

  • “Мон Атом” компани
  • Олон улсын Цөмийн энергийн агентлаг

Төстэй мэдээлэл

2020 оны 11 дүгээр сарын 20-ны 20:15 цагт шинэчлэв. Герман цэргээс корона вируст халдвар илэрсэн хэмээх мэдээллийг бид нягтлан ХУДАЛ тухай бид мэдээлсэн билээ. Тэгвэл isee.mn мэдээллийн сайт дараах мэдээллийг түгээв. Ингэхдээ Герман цэргээс корона вирус илэрсэн гээд, өчигдөр буюу 19-ний өглөөний 08:00 цагаас Улаанбаатар-Франкфурт чиглэлийн 118 иргэнийг Улаанбаатар хотоос тээвэрлэсэн гэх баримтыг дурджээ. Энэхүү […]

С.Жавхлангийн хийсэн лайвын үеэр яригдсан ХУДАЛ мэдээллүүд УИХ-ын гишүүн асан, дуучин С.Жавхлан аравдугаар сарын 15-наас “Монголоо аваръя” хөдөлгөөн эхлүүлж, Сүхбаатарын талбайд суулт хийж байгаа ба энэ талаараа тогтмол лайв хийж, талбайд цугласан иргэдийн сэтгэгдлийг үүгээрээ дамжуулж байгаа юм.  Гэвч энэ үеэр зарим иргэн КОВИД-19 халварт өвчний талаар олон нийтэд ташаа ойлголт дамжуулж байгааг бид нягтлан […]

Монгол бичгийг бага ангиас заахгүй тухай Хятадын шийдвэрийг эсэргүүцэж https://petitions.whitehouse.gov/ хуудсаар дамжуулан цахим гарын үсэг цуглуулж эхэлсэн. Хэрэв 30 хоногийн дотор цахим гарын үсэг зурсан хүний тоо 100 мянгад хүрвэл уг асуудал Цагаан ордны анхааралд хүрч, асуудлыг хэлэлцэх үндэслэл болдог гэх энэ мэдээлэл үнэн эсэхийг нягтлах хүсэлт бидэнд ирсэн юм. Юуны түрүүнд уг сайт нь […]

Товч агуулга: С.Зориг агсны гэргий Б.Булгантай хийсэн ярилцлага бүхий нэвтрүүлэг 2024.04.20-ны өдөр өөр өөр цагуудад өргөн нэвтрүүлгийн 14 сувгаар цацагдсан юм. Үүнд зураг дээрх нэр нь бичигдсэн телевизүүд багтав. Энэхүү нэвтрүүлгийг хаанаас хийсэн талаарх мэдээллийг нягталж өгөх хүсэлт ирсний дагуу нягталлаа. Factcheck: 1:08:41 цаг үргэлжилсэн уг нэвтрүүлгийг ямар студи, баг, тэр дотроо хэн гэж найруулагч, […]

Bachi Nyangar гэх фэйсбүүк хэрэглэгч 2022.03.10-нд “Pfizer дуусаа!

Товч агуулга Вакцины үр дүнгийн талаарх шинэ судалгааг харвал нас баралт вакцин хийлгээгүй хүмүүсийн дунд маш өндөр байна. Хатан хааны Эх барих, эмэгтэйчүүдийн эмч нарын коллеж “Одоогийн вакцинууд эмэгтэйчүүдийн нөхөн үржихүйд ямар нэгэн нөлөө үзүүлэх биологийн үндэслэлтэй механизм байдаггүй” хэмээн тайлбарлажээ. Эм, эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүний зохицуулах агентлаг “КОВИД-19-ийн вакцин нь нөхөн үржихүй болон таны хүүхэд […]

Өөр мэдээ олдсонгүй.

Хандив

FactCheck.mn сайт нь бие даасан, хараат бус редакц бөгөөд бид сурталчилгаа олгогчдод биш, иргэдэд үйлчилдэг. Бид аливаа компани, улстөрч, засгийн газрын нөлөөнд автахгүй, зөвхөн олон нийтийн эрх ашгийн төлөө ажиллана.

Гэвч нягтлан шалгах ажил нь цаг, мөнгө, шаргуу хөдөлмөр шаарддаг билээ.

Иймд, манай редакц хараат бус байдлаа хадгалж, илүү хүчтэй болоход таны дэмжлэг чухал юм!

Та бидний үйл ажиллагааг дэмжиж байвал ХАС БАНК 5001984178 ЭССТ НҮТББ дансаар хандив өгөх боломжтой. Гүйлгээний утган дээрээ ХАНДИВ гэдгээ тодорхой бичээрэй. Хүсвэл нэр, холбогдох утасны дугаар зэрэг хувийн мэдээллээ оруулж болно.

Биднийг дэмжсэн танд маш их баярлалаа.

Мэдээлэл хайх