Pfizer компанийн ажилчдын цахим шуудан задарч, тус компанийн COVID-19-ийн вакцинд ургийн эсүүд агуулагддаг болох нь тогтоогдсон гэсэн мэдээлэл олон нийтийн сүлжээнд тархжээ.
Цахим сүлжээнд тархаж байгаа вакцинтай холбоотой аливаа мэдээлэл нь нийгмийн эрүүл мэндэд томоохон нөлөөтэй учир уг мэдээллийг The Associated Press мэдээллийн агентлаг нягтлаад "Ташаа мэдээлэл" гэж няцаажээ.
Учир нь задарсан гэх уг и-мэйлд вакциныг үйлдвэрлээгүй, харин 1970-аад оны үед ургийн гарал үүсэлтэй эсийн шугам ашиглан туршсан гэж бичжээ. Энэ мэдээлэл нь аль хэдийн олон нийтэд нээлттэй байсан байна.
Нягталсан мэдээллийг хүргэж байна.
Factcheck:
Олон нийтийн сүлжээнд өргөн тархсан уг видеог анх Project Veritas хэмээн Америкийн хэт барууны хэт идэвхтэн бүлэглэлийн үүсгэн байгуулагч О'Киф болон өөрийгөө Pfizer-ийн ажилтан хэмээн тодорхойлсон, компанийн дотоод мэйл хаягийг харуулсан иргэний хооронд болсон яриа ажээ.
Уг нь тэрхүү мэдээлэл нь компани вакцины үр нөлөөг туршихдаа ургийн эсийн шугам ашигласан болохыг харуулсан байна. Эсийн шугам нь анагаах ухааны судалгаанд чухал ач холбогдолтой бөгөөд лабораторийн нөхцөлд олшруулсан буюу дасан зохицсон, нэг ижил эх сурвалжаас гарган авсан эсийн хуулбар юм байна.
Гэсэн хэдий ч хэрэглэгчид вакцины агуулгатай холбоотой худал мэдээллийг олон нийтийн сүлжээгээр шашинтай холбоотой линкүүдийн хамт тараажээ.
Тухайлбал, энэхүү видеог иш татсан Facebook-ийн нийтлэлд "Pfizer нь вакцины судалгаа, боловсруулалт, үйлдвэрлэлд ашигласан HEK293 зэрэг хэд хэдэн үр хөндөгдсөн ургийн эсийг хэрэглэснээ нууцалсан" гэж худал мэдэгдээд "Тэд таныг шашин шүтлэгээс чөлөөлөхөөс татгалзаж байна. Тэд үр хөндүүлсэн ургийн эсийг ашигласан гэдгээ олон нийтэд мэдээлэхийг хүсэхгүй байна" гэхчлэн бичсэн байна.
Харин эдгээр нь буруу дүгнэлт байжээ.
2020 оны есдүгээр сард bioRxiv-д нийтлэгдсэн судалгаанд "Pfizer болон Moderna аль аль нь үр хөндөлтөөс гаралтэй эсийн шугамыг вакцин боловсруулах эсвэл үйлдвэрлэхэд ашиглаагүй. Харин хоёр вакцины эсэд үзүүлэх үр нөлөөг судлахад ашигласан" гэдгийг дурджээ.
Мөн 2021 оны нэгдүгээр сард болсон Америкийн Католик шашинтнуудын чуулганы үеэр КОВИД-19-ийн вакцины талаар мөн дээрх дүгнэлтийг онцолсон байна.
Өмнөд Калифорнийн их сургуулийн Халдварт өвчний тэнхимийн туслах профессор, доктор Саахир Хан Pfizer вакцины талаар утсаар ярьж, тайлбарлахдаа “Вакцинд үр хөврөлийн эсийн бүрэлдэхүүн байхгүй бөгөөд тэдгээрийг вакцины үйлдвэрлэлд ашигладаггүй" гэжээ. Мөн хүн төрөлхтөнд зориулсан вакцин болон бусад эмийг судлах, хөгжүүлэхэд ийм эсийн шугамыг ихэвчлэн ашигладаг болохыг доктор Хан хэлээд "Олон арван жилийн настай эдгээр эсийн шугам лабораторид өсч үрждэг тул судалгаанд ашиглаж буй эсүүд нь анхны эсүүд биш" гэжээ.
Үр хөндөлтийн эсрэг судалгааны төв болох Шарлотт Лозерын хүрээлэнгийн дэд ерөнхийлөгч, судалгааны захирал Дэвид Прентис ч мөн Pfizer-ийн вакцин ургийн эс агуулаагүй гэдгийг батлан мэдэгджээ.
Тиймээс Pfizer болон Moderna вакцины үйлдвэрлэлд үр хөндөлтөөс гаралтай эсийн шугамыг ашиглаагүй байна.
Эх сурвалжууд:
- The Associated Press
- bioRxiv-д нийтлэгдсэн судалгаа
- https://www.usccb.org/resources/Answers%20to%20Key%20Ethical%20Questions%20About%20COVID-19%20Vaccines.pdf
АШУҮИС-ийн Дархлаа судлалын тэнхимийн ахлах багш, эмнэл зүйн дархлаа судлаач эмч, Анагаах ухааны доктор Т.Хонгорзултай хамтран бэлтгэв.
