Нүүр хуудасНягталсан мэдээлэлКовид-19COVID-19 халдвараас сэргийлэх тухай олныг хамарсан ТАШАА ЗӨВЛӨГӨӨНҮҮД

|

COVID-19 халдвараас сэргийлэх тухай олныг хамарсан ТАШАА ЗӨВЛӨГӨӨНҮҮД

Хуурамч мэдээлэлтэй тэмцэх Fact Check Mongolia санаачилгын үүсгэн байгуулагчдын нэг ikon.mn сайтын албан ёсны зөвшөөрөлтэй хүргэж байна.  

Дэлхийн нийт КОВИД-19 халдварыг эмчлэх аргыг одоогоор олоогүй байгаа. Гэвч олон нийтийн сүлжээгээр янз бүрийн зөвлөгөө нийтэд түгсээр байна.  

Тэдгээрээс хамгийн олон хүнд хүрч, түгээгдсэн дараах зөвлөгөөнүүд ХУУРАМЧ бөгөөд шинжлэх ухаанчаар хэрхэн тайлбарласныг хүргэе. 

1. САРИМС

Саримс идэх нь халдвараас сэргийлдэг талаарх зөвлөгөө Фэйсбүүкээр дамжин маш олон хүнд хүрсэн. Тэгвэл Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын тайлбарласнаар саримс нь нянгийн эсрэг үйлчилгээтэй, эрүүл зөв хоолны нэг хэсэг ч шинэ коронавирусийн халдвараас сэргийлдгийг нотлох баримт алга. Энэ төрлийн эм тан нь олон тохиолдолд ямар нэгэн хор нөлөөгүй ч энэ нь нотолгоонд суурилсан эрүүл мэндийн зөвлөгөө биш. Гэхдээ тийм боломж байхыг мөн үгүйсгэхгүй. South China Morning Post 1.5 кг түүхий саримс идээд хүнд үрэвсэлтэй болж, эмчилгээ хийлгэсэн эмэгтэйн түүхийг нийтэлсэн. Ер нь жимс, ногоо идэж, ус уух нь эрүүл мэндэд тустай ч тухайлсан хүнсний бүтээгдэхүүн тодорхой вирусийн эсрэг үйлчилдэг гэсэн нотолгоо байдаггүй. 

2. ШИДЭТ БЭЛДМЭЛ 

Олон нийтийн бусад сүлжээнд ч мянга мянган дагагчтай youtuber Жордан Сатер шидэт эрдэст нэмэлт(MMS) буюу шидэт үрэл нь коронавирусээс хамгаалдаг талаар зарласан. Хлорын давхар исэл агуулдаг уг бэлдмэлийг шинэ коронавирус дэгдэхээс өмнө Сатер сурталчилж байсан бөгөөд нэгдүгээр сард “Хлорын давхар исэл нь зөвхөн хавдрын эсээр зогсохгүй коронавирусийг ч устгах нөлөөтэй” хэмээн жиргэж байв. Өнгөрсөн жил АНУ-ын Хүнс, эмийн холбооноос MMS уухын аюулын талаар анхааруулсан. Бусад улс орны эрүүл мэндийн голлох байгууллагууд ч энэ талаар сэрэмжлүүлсэн. АНУ-ын Хүнс, эмийн холбоо “Энэ төрлийн бүтээгдэхүүнүүд нь ямар нэгэн төрлийн өвчнийг анагаахад аюулгүй бөгөөд үр дүнтэй болохыг харуулсан ямар ч судалгаа байхгүй” хэмээн мэдэгдсэн. 

3. ГЭРИЙН АРГААР ХИЙСЭН ГАР АРИУТГАГЧ 

Гараа сайтар угаах нь коронавирусийн халдвараас сэргийлэх нэг арга зам болохын хувьд гар ариутгагч гельний талаар олон мэдээлэл гарсан. Итали улсад гар ариутгагчийн хомсдол үүссэн талаарх мэдээлэлтэй зэрэгцэн гэрийн аргаар гар ариутгагч хийх жор нийгмийн сүлжээгээр тархав. Гэвч тэдгээр жор нь гадаргууг цэвэрлэхэд илүү тохиромжтой, ариутгалын зориулалттай байсан ба эрдэмтдийн хэлснээр арьсанд хэрэглэхэд тохиромжгүй ажээ. Спиртэнд суурилсан гар ариутгагч гель нь ихэвчлэн спиртийн 60-70 хувийн агууламжтай бөгөөд зөөлрүүлэгч бодистой байдаг. Лондоны их сургуулийн Эрүүл ахуй ба халуун орны анагаах ухааны сургуулийн профессор Сэлли Блүмфиэлд “Гар ариутгагчийг гэртээ үр дүнтэйгээр хийж чадна гэдэгт итгэхгүй байна. Тэр тусмаа 40 хувийн спиртийн агууламжтай архи ашиглаад шүү” гэжээ. 

4. МӨНГӨЖҮҮЛСЭН ШИНГЭН

Жим Бэйкерийн шоугаар мөнгөжүүлсэн шингэний талаар сурталчилгаа явсан. Тус шоуны оролцогч мөнгөжүүлсэн усны үр дүнд зарим төрлийн коронавирусийг 12 цагийн дотор устгаж байгаа талаар мэдээлсэн. Улмаар коронавирусийг үр дүнтэйгээр эмчлэх боломжтой хэмээх тэрхүү мессеж олон нийтийн сүлжээгээр хүчтэй явав. Үүнд мөнгөжүүлсэн шингэн нь халдварын үед эрүүл мэндийн бүхий л нөхцөлд эмчилгээ болж, дархлааны системийг дэмжихэд тусалдаг гэж байв. Гэвч АНУ-ын эрүүл мэндийн байгууллагын албаны хүмүүс мөнгө нь эрүүл мэндэд эерэг нөлөөтэй болох талаар ямар нэгэн нотолгоо байхгүй гэдгийг тодорхой зөвлөлөө. Харин ч бөөрийг гэмтээхээс гадна арьс хөхрөх нөхцөл үүсгэдэг аргирозын шалтгаан болох эрсдэлтэй аж. Төмөр эсвэл цайраас ялгаатай нь мөнгө бол хүний биед ямар нэгэн үүрэг гүйцэтгэдэг металл биш болохыг ч хэлэв. 

5. 15 МИНУТ ТУТАМД УС УУХ

Японы эмч 15 минут тутамд ус уух нь амаар дамжиж буй ямар ч вирусийг урсгаж, цэвэрлэдэг гэх эшлэл Фэйсбүүкээр маш ихээр тархсан. Зөвхөн араб хэл дээрх хувилбар нь л гэхэд 250,000 удаа шэйрлэгдсэн байна. Профессор Блүмфиэлд энэ нь халдварын эсрэг тустай гэдэг ямар ч нотолгоо байхгүй гэв. Агаарт тархсан вирус амьсгалын замаар дамжин хүний биед нэвтэрдэг. Зарим нь ам руу орж болно. Гэвч тогтмол ус уух нь вируст өртөхөөс сэргийлэх боломжгүй. Харин ус ууж, шингэнээ нөхөж байх нь эрүүл мэндийн хувьд сайн зөвлөгөө юм. 

Нягталсан: Р.Оюунцэцэг (ikon.mn)

 

Төстэй мэдээ

Хандив өгөх

FactCheck.mn сайт нь бие даасан, хараат бус редакц бөгөөд бид сурталчилгаа олгогчдод биш, иргэдэд үйлчилдэг. Бид аливаа компани, улстөрч, засгийн газрын нөлөөнд автахгүй, зөвхөн олон нийтийн эрх ашгийн төлөө ажиллана.

Гэвч нягтлан шалгах ажил нь цаг, мөнгө, шаргуу хөдөлмөр шаарддаг билээ.

Иймд, манай редакц хараат бус байдлаа хадгалж, илүү хүчтэй болоход таны дэмжлэг чухал юм!

Та бидний үйл ажиллагааг дэмжиж байвал ХАС БАНК 5001984178 ЭССТ НҮТББ дансаар хандив өгөх боломжтой. Гүйлгээний утган дээрээ ХАНДИВ гэдгээ тодорхой бичээрэй. Хүсвэл нэр, холбогдох утасны дугаар зэрэг хувийн мэдээллээ оруулж болно.

Биднийг дэмжсэн танд маш их баярлалаа.

Та дараах маягтыг бөглөж бидэнтэй холбоо барина уу:

FACTCHECK нягталсан мэдээлэлдээ үнэлгээг хэрхэн хийдэг вэ?

  • Нотолгоо эсвэл баримтууд нь үнэн.
  • Саармаг, бүрэн үнэн биш, бүрэн худал биш.
  • Нотолгоо эсвэл мэдүүлгүүд нь тодорхойгүй хэвээр байгаа эсвэл нотлох боломжгүй.
  • Илрүүлэх үйл ажиллагаа эсвэл мөрдөн байцаалт үргэлжилж байгаа.
  • Ихэнх хэсэг нь үнэн ч хайхрамжгүйгээс гарсан алдаа байгаа боловч үндсэн агуулга нь үнэн.
  • Гарчиг нь тухайн нийтлэлээс уншиж болох зүйлээс огт өөр зүйлийг санал болгосон. Тухайлбал, Clickbait буюу өгөөш.
  • Ямар нэгэн зүйлийг орхигдуулсан, эсвэл уялдаа, холбооноос нь гаргаад хаячихсан.

  • Саармаг, бүрэн үнэн биш, бүрэн худал биш.
  • Нотолгоо эсвэл мэдүүлгүүд нь тодорхойгүй хэвээр байгаа эсвэл нотлох боломжгүй.
  • Илрүүлэх үйл ажиллагаа эсвэл мөрдөн байцаалт үргэлжилж байгаа.
  • Ихэнх хэсэг нь үнэн ч хайхрамжгүйгээс гарсан алдаа байгаа боловч үндсэн агуулга нь үнэн.
  • Гарчиг нь тухайн нийтлэлээс уншиж болох зүйлээс огт өөр зүйлийг санал болгосон. Тухайлбал, Clickbait буюу өгөөш.
  • Ямар нэгэн зүйлийг орхигдуулсан, эсвэл уялдаа, холбооноос нь гаргаад хаячихсан.

Нягтлуулах, хуурамч мэдээлэл илгээх

Та хаа нэгтээ эргэлзээтэй мэдээлэлтэй таарсан уу? Ялангуяа олны танил, улс төрчдийн хэлсэн эргэлзээтэй мэдээлэл унгиж эсвэл сонссон уу? Бидэнд нягтлуулах мэдээллээ илгээгээрэй!

Мэдээлэл илгээхдээ тухайн мэдээллийг олж уншсан эх сурвалжийн линк (url) болон огноог бичнэ үү.

Бид таны имэйл хаягыг мэдээллийг нягтлан шалгах зорилгоор тантай холбоо барихаас бусад зорилгоор ашиглахгүй болно.