С.Жавхлангийн хийсэн лайвын үеэр яригдсан ХУДАЛ мэдээллүүд

УИХ-ын гишүүн асан, дуучин С.Жавхлан аравдугаар сарын 15-наас “Монголоо аваръя” хөдөлгөөн эхлүүлж, Сүхбаатарын талбайд суулт хийсэн ба энэ талаараа тогтмол лайв хийж, талбайд цугласан иргэдийн сэтгэгдлийг үүгээрээ дамжуулсан юм. 

Гэвч энэ үеэр зарим иргэн КОВИД-19 халварт өвчин болон вакцины талаар олон нийтэд ташаа ойлголт дамжуулж байгааг бид нягтлан хүргэсээр байна. 

Иргэдийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө нээлттэй ч аливаа мэдээллийг хүн бүр нягталж, баттай эх сурвалжаас авахыг FactCheck.mn зөвлөсөөр байгаа бөгөөд  С.Жавхлангийн лайваас зөвхөн КОВИД-19-тэй холбоотой мэдээллийг нягталж байгааг сануулъя. 

Энэ удаагийн иргэний яриаг Самандын Жавхлан(Аархал хэмээн фэйсбүүк хуудасныхаа нэрийг өөрчилсөн) пэйжээр аравдугаар сарын 30-нд хийж хадгалсан нь 8.8К хүнд хүрчээ.

Бичлэг дээрх эмэгтэй:

Одоо энэ вакциныг юугаар хийж, яасныг нь нотлохгүй. I тун бол коронавирусийн бага зэрэг шахсан юм хийж байгаа. Хоёр нь бол та нарыг хамгаалж байгаа юм. Хоёр нь хамгаалж чадахгүй бол гурав нь та нарыг найдвартай хамгаална. Гуравтаа хамрагдахгүй байна. Сая долоон зуун мянган тун байна. Нэгийг задлаад идэвхгүй, хийлгэхгүй байгаа тул хаягдаж байна гэнэ.  Нэг хүн нэг тун хийлгэхэд 2000 долларыг ДЭМБ-аас өгч байгаа. Монгол Улсын хүн амыг устгалд оруулах гэж байна. Дэлхийн III дайн 7 тэрбум хүнээс зургааг нь хороогоод нэг тэрбум хүн үлдээнэ гээд ярьж байна. Бодит байдал дээр 10,000 хүн үхээд байгаа шүү гэж ярьжээ. 

Factcheck 1:

Вакцин нь үндсэн ба нэмэлт бодисоос тогтох ба үндсэн бодис нь идэвхгүй вирусийн бүтцийн жижиг хэсгийг агуулдаг. COVID-19 өвчний эсрэг яаралтай нөхцөлд хэрэглэхийг зөвшөөрсөн байгаа вакцинууд нь тунгийн агууламжийн хувьд ялгаагүй. COVID-19 цар тахлын үед вакцин дангаараа найдвартай хамгаалалт болж чадахгүй учир зай барих, гар угаах, агаар сэлгэлт, амны хаалтыг дотоод орчинд зүүх зэрэг зөвлөмжийг олон улсад хамтад нь сануулсаар байна.

2021.10.20-ны байдлаар 10 төрлийн вакциныг хэрэглэхийг зөвшөөрснөөс Монгол Улс Pfizer, AstraZeneca, Sinopharm гэсэн гурван төрлийн вакцинаар хүн амынхаа дийлэнхийг дархлаажуулж байна. Харин цөөн хүн амыг дархлаажуулсан Sputnik V вакцинд ДЭМБ хараахан зөвшөөрөл олгоогүй байна.  

Эдгээр вакцин нь эмнэлзүйн дөрвөн шатны туршилт судалгаагаар аюулгүй бөгөөд үр дүнтэй байгаа нь нотлогдсон учраас улс орнуудад ашиглах зөвшөөрлийг ДЭМБ баталгаажуулж байна.

Монгол Улс 2021.02.23-наас хүн амаа коронавирусийн эсрэг вакцинд хамруулж эхэлсэн. Өнөөдрийн байдлаар хүн амын 65.8 хувийг хоёр тунд, 19 хувийг гуравдугаар тунд хамруулсан өгөөд вакцинжуулалт коронавирусийн халдварын хүндрэл, нас баралтаас 90-ээс дээш хувьтай хамгаалж байгааг ХӨСҮТ судалгаагаар тогтоосон. Харин гуравдугаар тунд хамрагдсан 240 мянган хүнд судалгаа хийхэд 0.1 хувь нь халдвар авсан нь бүүстер (сэргээх) тун Дельта хувилбарын халдварлалтаас үр дүнтэй сэргийлж байна хэмээн ЭМЯ, УОК үзэж байгаа тул иргэдийг дархлаа сэргээх тунд идэвхтэй хамрагдахыг зөвлөж байна.

Factcheck 2:

Коронавирусийн эсрэг нэг хүн тун вакцин тутамд 2000 доллар ДЭМБ-аас өгч байгаа эсэхийг Монгол дахь ДЭМБ-ын төлөөлөгчийн газраас тодруулахад “Энэ бол худал мэдээлэл бөгөөд Дэлхийн Эрүүл Мэндийн байгууллага нь Монгол Улсын Засгийн газар болон ХӨСҮТ-д зөвхөн техникийн дэмжлэг үзүүлдэг. Үүнд чадавх бэхжүүлэх сургалт, вакцины хүйтэн хэлхээний тоногтөхөөрөмж болон мэдээлэл, харилцаа холбоо, мэдлэг олгох материал зэргийг хамааруулж ойлгоно” хэмээн албан ёсны хариу өглөө. (2021.11.02-нд энэхүү тайлбарыг нэмж, мэдээллийг шинэчлэв)

Харин өндөр хөгжилтэй орнууд олон улсын донор байгууллагууд хамтран КОВАКС хөтөлбөрийг ДЭМБ-тай хамтран хэрэгжүүлсэн. Ингэснээр хөгжиж байгаа, санхүүгийн чадамж муутай 92 улсын хүн амын 20 хувийг коронавирусийн вакцинд хамрагдах тэгш боломжийг олгож, вакцинаар хангаж байгаа юм.

Factcheck 3:

Вакцинууд үхэлд хүргэдэг, эсвэл манай гарагийг хүн амын тоог цөөлөх бодлого гэдэг ойлголтод баримт байхгүй, харин эсрэгээрээ вакцин нь олон сая хүнийг КОВИД-19-ийн шалтгаант нас баралтаас сэргийлж байна. Өнөөдрийн байдлаар дэлхийн 246 сая хүн энэхүү халдвараар өвчилж, 4.99 сая хүн нас барсан. Дэлхий даяар 6.94 тэрбум тун вакциныг тарааж, 2.99 тэрбум хүн хоёр тунд хамрагджээ.

Factcheck 4:

Өнгөрсөн хугацаанд КОВИД-19-ийн хүндрэлээс 1,626 нас баралт Монгол Улсад бүртгэгдсэн. Хэрэв вакцинжуулалтыг эрт эхлүүлээгүй бол долдугаар сарын 1-н гэхэд 15000-45000 нас баралт бүртгэгдэх эрсдэл байсныг ХӨСҮТ, эрдэмтдийн зөвлөл танилцуулсан.

Тиймээс дээрх агуулга нь үндэслэлгүй бөгөөд олон нийтийг төөрөгдүүлсэн байна.

КОВИД-19-ийн вакцин хийлгэснээр КОВИД-19 өвчний шалтгаант хүндрэл, нас баралтаас 90-ээс дээш хувь хамгаалагдаж байгааг мэргэжлийн байгууллагууд мэдээлсээр байна.

Эх сурвалжууд:

ДЭМБ-ын Монгол дахь төлөөлөгчийн газар

ХӨСҮТ

ЭМЯ

https://extranet.who.int/pqweb/sites/default/files/documents/Status_COVID_VAX_20Oct2021.pdf

https://www.gavi.org/covax-facility

https://ourworldindata.org/covid-vaccinations

НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн дэмжлэгтэйгээр, АШУҮИС-ийн Дархлаа судлалын тэнхмийн ахлах багш, эмнэл зүйн дархлаа судлаач эмч, АУ-ы доктор Т.Хонгорзултай хамтран бэлтгэв.